Rustdag

Over de fantastische after sales service van Solaris en North Sails, de hypotheses en de uiteindelijke diagnose van het blokkerende grootzeil, en de finale oplossing. En verplichte rustdag, weliswaar welgekomen.

After Sales Service

Maandagochtend. De Bora blijft nog wat uit. De dag dient zich rustig aan, zonnig, en in de marina zijn we goed beschut voor water en wind. Francesco neemt vroeg op de dag contact op met North Sails Kroatië. Adresboek, relaties …

Luttele minuten later wordt ik gebeld door Antonio, North Sails Kroatië: waar we precies zijn, en of het ok is dat zij rond de middag ter plaatse komen. Over after sales service gesproken.

De heren van North Sails komen met de ferry van Zadar naar Ugljan, Marina Preko vermoeden we, en vandaar tot in Marina Olive Island, mogelijk met een taxi, mischien wel op een ezel. Om 11u30 zijn ze met z’n tweeën ter plaatse.

Hypothese 1

We overleggen ook nog even telefonisch met Jelle van Messink Yachting, kwestie meerdere opinies te hebben. Hij suggereert dat een zeil dat je niet kan hijsen en niet kan strijken meestal veroorzaakt wordt door een stopper die je vergat te openen. We zijn inderdaad beginners, maar zo onwetend nu ook weer niet.

Een stopper is een klem, bij een winch geplaatst, die verhindert dat een touw ruimte geeft wanneer je het van de winch afhaalt, tenminste wanneer de stopper dicht staat. Als je een rollend zeil hijst of strijkt, is er altijd een touw dat trekt en een touw dat meegeeft. Zo werken bij het grootzeil de val en de furler complementair: we hijsen met de val, waarbij het touw van de rolgiek meegeeft, en we strijken met het touw van de rolgiek, waarbij de val meegeeft.

Hypothese 2

Neen, de verwachting is dat het grootzeil bij het oprollen geleidelijk naar de mast verloopt, en zo komt vast te zitten tegen de rand van de ruimte in de giek. Dat probleem deed zich al eerder voor, bijvoorbeeld bij het testen van de zeilen met het team van Solaris. Deze hypothese was echter de vorige avond al ontkracht, omdat het zeil bijna volledig is uitgerold, en er zichtbaar nog ruimte is in de giek.

Hypothese 3

Michael suggereert nog een derde mogelijkheid, waarbij de het touw van de rolgiek dubbel komt te zitten, en het rolmechanisme daardoor vastloopt. Het mechanisme van de rolgiek bevindt zich echter grotendeels binnen de giek, onder het zeil, en is moeilijk zichtbaar, laat staan toegankelijk.

De Berging

De heren van North Sails zetten zich aan het werk. De eerste opdracht is het grootzeil volledig uit de giek te krijgen. We hadden het grootzeil wel gestreken, maar door de blokkage bevindt het onderste deel van het grootzeil zich nog steeds in de giek, en is het nog steeds geblokeerd.

Het duurt meer dan een uur vooraleer er beweging komt in het grootzeil. Omdat het toch nog wat waait in de marina, komen alle handen van pas om het grootzeil volledig uit de giek te halen, en het daarna nestjes op te vouwen, om kreuken te vermijden, en in de zeilkamer te bergen.

Netjes opgevouwen gaat 84 m² zeil, loodzwaar, als een hapje in de zeilzak, en vervolgens in de zeilkamer.

De Root Cause

Nu is er ruimte voor verder onderzoek naar de root cause. En Michael’s hypothese blijkt de juiste te zijn:

• Het touw aan de rolgiek, ook wel infinite loop genoemd, omdat het een gesloten lus vormt, werd dubbel in het rolmechansime getrokken, waardoor dat mechanisme blokkeert.
• Dit kon gebeuren omdat het eind van het roltouw dat geeft bij het strijken van het grootzeil onvoldoende wordt opgespannen, weggehaald als het ware. Dit moet manueel gebeuren, en had met meer nadruk onderdeel van de instructie bij de oplevering moeten zijn, gegeven de consequenties.
• Bovendien is het roltouw veel dunner dan de openingen voorzien in het rolmechanisme. Een dikker touw zou niet dubbel in het mechanisme binnengetrokken worden, waardoor het probleem zich niet zou voordoen.

De Oplossing

Ook de heren van North Sails krijgen het mechansime niet gedeblokkeerd. De enige oplossing die zij zien, is het touw stelselmatig te versnijden en op die manier uit de rolgiek te verwijderen.

Daarna kan het grootzeil opnieuw gemonteerd worden, met een nieuw roltouw, bij voorkeur één dat dikker is dan het vorige, zodat het niet meer dubbel in het rolmechanisme getrokken kan worden.

Dit alles kan echter niet ter plaatse uitgevoerd worden, en er wordt afgesproken het einde van de trip af te wachten, en de periode waarin de boot in Marina Trogir zal liggen te gebruiken voor de herstelling.

Om onze trip te vervolgen hebben we beschikking over de fok, de gennaker en de motor. Een tegenslag, maar geen showstopper. Misschien moet het kameleonprincipe uitgebreid worden met een derde gebod: het glas is altijd halfvol.

De Rustdag

Wat rest van de dag gebruiken we om wat te recupereren. De afgelopen dagen waren zwaar en wegen op de fysiek. Bij langere zeiltochten is het belangrijk af en toe een rustdag in te plannen, leren we.

Maar er zijn altijd nog wat klusjes op een boot. Zo stelden we vast dat het rolmechanisme van de helix gennaker niet onder de ideale hoek gemonteerd werd. Twee ringen die in elkaar grijpen maken een hoek van 90 graden. Michael stelt voor een harpsluiting tussen beide ringen te monteren, waardoor we die hoek compenseren, en de orientatie van het rolmechanisme optimaal wordt. Daarvoor neem je best op de boegspriet plaats.

Opgelet: Tijdens De grote Oversteek zal pijnlijk blijken dat de furler voor de helix gennaker toch correct gemonteerd was.

De gennaker wordt gemonteerd en gehesen, omdat voor de volgende dagen relatief rustig weer wordt voorspeld.

De helix genakker heeft een top-down furling mechansime. Van Jelle leerden we dat dit betekent dat het oprollen bovenaan begint, waardoor er minder dikte en speling ontstaat. Dit betekent echter niet dat de furler bovenaan gemonteerd wordt. De furler blijft onderaan, maar de lijn naar boven bestaat uit twee touwen, die eerst om elkaar winden. Pas wanneer die windingen voldoende spanning opbouwen, begint het zeil effectief op te rollen, bovenaan dus.

Ondertussen heeft Daphne een lichte lunch op de boot voorbereid. Alweer een primeur.

Tegen de avond binden we ook nog wat vallen weg van de mast, met korte eindjes touw, om dat typische klapgeluid dat je hoort bij veel wind in jachthavens te vermijden. Een val hangt vaak dicht tegen de mast, en bij veel wind gaat zo’n val ritmisch slingeren, door resonantie, en bij elke beweging de mast aantikken. Storend als je wakker bent, maar slapen wordt onmogelijk.

Diner, een tweede maal in het restaurant van Marina Olive Island, is geen straf.